سبک معماری آرت دکو (Art deco)
سبک معماری آرت دکو یکی از سبک‌های هنری معماری است که مانند سبک آرت نوو از فرانسه آغاز شده است.
آرت‌دکو از محبوب‌ترین سبک‌های طراحی داخلی فضاهای خاص و مجلل است. در این سبک از مصالحی مانند آلومینیوم، شیشه، استیل ضدزنگ و پلاستیک استفاده می‌شود.
تاریخچه
نام آرت دکو از عنوان نمایشگاه جهانی ۱۹۲۵ در پاریس (نمایشگاه بین‌المللی هنرهای تزیینی و صنعتی) انتخاب شد، اما از این کلمه قبل از اواخر ۱۹۶۰ استفاده نمی‌شد.
فرهنگ‌های مختلف، به‌ویژه اروپای قبل از جنگ جهانی اول، بر آرت دکو اثر داشتند.
آرت دکو پاسخی به تغییرات فراوان فنی و اجتماعی در شروع قرن بود. از معروف‌ترین آثار این سبک می‌توان به ساختمان کرایسلر واقع در شهر نیویورک که توسط ویلیام وی آلن طراحی شده بود اشاره کرد.
شهر پاریس در فرانسه مرکز این جنبش شناخته شده بود و بسیاری از هنرمندان برجسته در این شهر زندگی می‌کردند.
از جمله: ژاک امیل روهلمان (Jacques-Émile Ruhlmann) که یکی از معروف‌ترین مبل‌سازهای آرت دکو بود.
کسان دیگر ادگار براندت (Edgar Brandt) و ژان دوناند (Jean Dunand) بودند که با آهن و قفل کار می‌کردند.
در شیشه‌کاری رنه لالیک (René Lalique) و موریس مارینو (Maurice Marinot) و در جواهر و ساعت‌سازی کارتیه (Cartier) بود.
سبک معماری هنر نو (Art Nouveau)
سبک آرت‌نوو در ابتدای قرن بیستم از فرانسه آغاز شد و به سرعت در تمامی اروپا فراگیر شد. سبک آرت‌نوو یک سبک پیشرو و هنرمندانه است که با استفاده از مصالح جدید مانند آهن و شیشه، فرم‌های زیبا و طبیعی می‌سازد.
در سبک آرت‌نوو اجزای ساختمان مانند درها، پنجره‌ها، نرده‌ها و ستون‌ها توجه را به سمت خود می‌کشند و فضایی هنرمندانه و منحصر به‌فرد می‌سازند. از سبک آرت‌نوو همچنان در طراحی داخلی فضاهای مجلل و طراحی نرده‌ها و دیگر المان‌های نمای ساختمان استفاده می‌شود.
تاریخچه
جنبش هنر نو ریشه در بریتانیا داشت؛ در طرحهای گلدار ویلیام موریس و جنبش هنر و پیشه که شاگردان موریس پایه‌گذار آن بودند. این جنبش همچنین تأثیر زیادی از نقاشان پیشارافائلی، نیز هنرمندان گرافیست بریتانیایی دههٔ ۱۸۸۰ میلادی گرفت. در فرانسه ترکیبی از گرایشهای متفاوت در نقاشی تزئینی و معماری بود. سبک دیگری که بر این جنبش اثر مهمی گذاشت، ژاپنیسم بود: موجی از اشتیاق برای باسمه‌های ژاپنی چاپ شده با تکنیک چاپ‌نقش چوبی که در دههٔ ۱۸۷۰ میلادی به اروپا وارد می‌شد وجود داشت و ویژگی‌های سبکی چاپهای ژاپنی در کارهای گرافیکی، چینی‌جات، جواهرات و مبلمان آرت نوو به نمایش درآمدند.
سبک معماری رنسانس (Renaissance architecture)
رنسانس به معنای زایش دوباره است و جنبشی فرهنگی‌ست که از قرن ۱۴ در فلورانس ایتالیا آغاز شد و تا قرن ۱۶ در اروپا گسترش یافت. رنسانس در معماری نیز تحول ایجاد کرد و به رواج انواع سبک های معماری سنتی قرون‌وسطایی و گوتیک پایان داد.
معماران رنسانس هندسه و اصول معماری کلاسیک رومی را از بناها برداشت می‌کردند و سعی داشتند هندسه قوس‌های دایره‌ای، طاق‌ها و ستون‌های یونانی و رومی را در بناهایشان تکرار کنند. در سبک معماری رنسانس از هندسه‌ای با اشکال کامل مانند دایره و مربع در طراحی پلان‌ها و نماها استفاده می‌شود که حس هارمونی و کمال را در چشم بیننده القا می‌کند.
مشخصه های سبک رنسانس
- چیدمان متقارن پنجره‌ها و درها
- نعل درگاه مربعی شکل
- طاق
- گنبد
- سقف داخلی مسطح یا حفره‌مانند
- استفاده‌ی فراوان از ستون‌های کلاسیک و ستون‌های چسبیده به دیوار (ستون دیواری)
- آذین‌های بالای درب یا همان سنتوری‌های سه‌گوش
- طاقچه‌های داخل دیوار که با مجسمه پر میشدند
سبک معماری کلاسیک (Classical Architecture)
کلاسیسیسم رویکردی در معماری است که از اصول معماری تمدن‌های پیشین همچون یونان و روم برای القای حس قدرت، نظم و هماهنگی استفاده می‌کند. انواع سبک های معماری زنده‌سازی گذشته شکوهمند مانند سبک‌های رنسانس، باروک، روکوکو، نئوکلاسیک، منریسم و پالادیانیسم از زیرمجموعه‌های معماری کلاسیک محسوب می‌شوند و هر کدام ویژگی برجسته‌ای مخصوص به خود دارند.
سبک معماری اسلامی (Islamic Architecture)
سبک معماری اسلامی که شامل معماری ایران در پس از اسلام نیز می‌شود، سبکی شناخته‌شده در جهان است.
معماری اسلامی گستره‌ای از خاورمیانه تا آفریقای شمالی، آسیای مرکزی و اروپای جنوبی دارد و در هر منطقه از فرهنگ و اقلیم آن مرز و بوم تاثیر گرفته است.
سبک معماری گوتیک (Gothic Architecture)
سبک معماری گوتیک در قرون وسطی در اروپای شمالی پدیدار شد و برای معماری بناهای شاخص مذهبی همچون کاتدرال‌ها استفاده می‌شد. کاتدرال‌های گوتیک را استادکاران ماهر از سنگ می‌ساختند و آنها را با ارتفاعی بلند و پر از نور می‌ساختند.
سبک معماری رومی (Roman Architecture)
معماری رومی ادامه‌ای از معماری یونانی بود که به مرور به پیشرفت‌های سازه‌ای بسیاری دست یافت. عناصر سازه‌ای همچون قوس، طاق و گنبد و مصالح تازه‌ای مانند بتن از دوران اوج تمدن رومی به معماری غرب معرفی شدند.
استفاده از قدرت باربری بالای سازه‌های طاقی باعث شد که معماران رومی بتوانند ساختمان‌هایی عظیم همچون کولوسئوم در رم را بر پا کنند. بناهای شاخص رومی با مصالح آجر و بتن ساخته میشدند و از کاشی‌های موزاییکی زیبا پوشیده میشدند.
سبک معماری بیزانس یا روم شرقی امتدادی از معماری رومی در بخش شرقی امپراتوری روم به مرکزیت شهر استانبول کنونی بود. سبک رومانسک ترکیبی از سنت‌های مدیترانه‌ای و فرهنگ یونانی و مسیحیت را با روش‌های نوین ساخت‌وساز رومی بود.
ناهای شاخص سبک بیزانس اکثرا بناهای مذهبی خصوصا کلیساها بودند که نمونه مطرح آنها مسجد ایاصوفیه است که با گنبد چشمگیر به ارتفاع ۳۲ متر از نمونه‌های ماندگار این سبک معماری است. پلان مرکزی زیبای این بنا طبق معابد رومی و کلیساهای اولیه مسیحی طراحی شده است.
سبک معماری رومانسک شکوفایی مجدد سبک رومی و بیزانس در اروپای غربی و جنوبی در قرن هشتم میلادی است. سبک رومانسک دارای شاخصه‌هایی همچون دیوارهای باربر بنایی، قوس‌های دایره‌ای، بازشوهای کوچک و سقف‌های طاقی است.
سبک معماری یونانی (Greek Architecture)
سبک معماری یونانی از مهم‌ترین سبک های معماری غربی است که هنوز هم زنده است و تاثیر بسیاری در طراحی ساختمان‌های عمومی و شهری دارد. هنوز هم کتابخانه‌ها و موزه‌های شاخص شهری با الگوبرداری از معابد یونانی طرحی می‌شوند تا بر شکوه و اهمیتشان تاکید شود.
سبک معماری مصری (Egyptian Architecture)
پیشی گیری تمدن و شهرنشینی در مصر به سه هزار سال پیش می‌رسد و از همان زمان بود که ویژگی‌های خاص سبک معماری مصر باستان شکل گرفت. مصریان در تولید آجرهای سخت استاد بودند و از گِل دلتای رود نیل بهترین استفاده را می‌بردند.
معماری مصری تنوع بسیاری دارد و از سازه‌های کوچک آجری تا اهرام ثلاثه را در بر می‌گیرد. فرهنگ و اقلیم مصر بهترین شرایط را برای ساخت سازه‌های عظیم و فرم‌گرا (مونومنتال) را داشت. معماری مصر از منابع تاثیرگذار و الهام‌بخش در شکل‌گیری بسیاری از سبک‌های معماری جدید بوده است.